Nieuwe kennisclip op Prisma: Leer alles over trombocytose.

Auteur en stem: Paul Geerts, internist-hematoloog 

Trombocyten worden in het beenmerg gemaakt en leven ongeveer 7 a 10 dagen en ze worden continue vervangen. De waarde van de trombocyten kan wisselen per persoon maar ook binnen één persoon en valt meestal tussen 150 en 450 miljard per liter, ofwel 150 en 450 x10^9/L.

Trombocytose, ofwel te veel bloedplaatjes. Een trombocytose wordt gedefinieerd als een waarde van boven de 450 en komt ongeveer bij 1 á 2 op de 100 mensen voor. Als huisarts zal je het dus meestal als toevalsbevinding tegen komen. Er zijn in de huisartsenpraktijk zelden situaties waarin je actief op zoek gaat naar een trombocytose.

Oorzaken

Bij de meerderheid van de mensen met een trombocytose heeft dit een reactieve oorzaak, bijvoorbeeld bij ijzergebrek; ten gevolge van infecties, inflammatie of kanker; na een operatie of splenectomie. Soms wordt een tromboscytose verklaard door een myeloproliferatieve ziekte, waarbij één of meer van de bloedcel soorten teveel gemaakt worden door het beenmerg. In zeldzame gevallen is een trombocytose familiair. 

Diagnostiek

De aanvullende diagnostiek en behandeling naar familiaire of myeloproliferatieve ziekten wordt door een internist-hematoloog gedaan. Als huisarts is het dus van name met belang dat je een reactieve trombocytose kan herkennen. Dit vereist in principe geen behandeling specifiek voor de trombocytose. 

Je kan zelf dus proberen een eventuele reactieve oorzaak te herkennen met anamnese, lichamelijk onderzoek en eventueel het toevoegen van CRP aan het lab. Je kan in dat geval overwegen even af te wachten met verwijzing en na enkele weken te controleren of de trombocyten genormaliseerd zijn.

Belangrijk om te weten is dat ook kanker de oorzaak kan zijn. De incidentie in Nederland is niet bekend, maar in enkele andere westerse landen komt kanker bij ongeveer 5 tot 10 op de 100 mensen met trombocytose voor, bij mannen vaker dan vrouwen. Dat is ongeveer 3x zo vaak ten opzichte van de normale populatie. Meestal komt de kanker diagnose binnen een half jaar aan het licht. Vaak hebben deze mensen nog geen klachten van hun onderliggende kanker en kan je het dus zien als een signaal om extra alert te zijn. 

Afwachten of verwijzen? 

Als je geen reactieve oorzaak kan vaststellen, als de trombocyten niet normaliseren of als er bijkomende afwijkingen van de leukocyten of Hb zijn, kan een patiënt verwezen worden. Een goede vuistregel is om bij een goede verklaring voor een reactieve trombocytose nog even zelf te vervolgen en zo niet of bij twijfel even te overleggen of te verwijzen.

Tot slot zijn er een paar indicaties voor een acute verwijzing of overleg, namelijk als de bloedplaatjes boven de 1000 zijn, er een trombose óf juist een bloedingsneiging is.

Krijg toegang tot Prisma

Als huisarts kun je Prisma vrijblijvend uitproberen! Meld je aan via ons aanmeldformulier. Meer informatie over het Prisma Netwerk kun je hier lezen.